Sosyal İkilem

Teknoloji ve internet çağıyla birlikte hayatımıza dahil olan sosyal medyanın tehlikeli tarafını anlatan bir belgesel: Netflix yapımı Sosyal İkilem (Social Dilemma). Google, Facebook, Twitter, Instagram, Pinterest gibi uygulamaların eski çalışanlarıyla yapılan bir dizi röportajdan oluşuyor.

Teknolojinin artık araç olmaktan çıkıp; bağımlılık ve manipülasyon teknolojisine nasıl dönüştüğü ayrıntılı anlatılıyor. Ama benim belgeselde dikkat çekmek istediğim nokta sosyal medya ve çocuklarımız.
Belgeselde anlatıldığına göre 2011-13 yılları arasında ABD’li gençlerde depresyon ve anksiyete sorunlarında yüksek artış olmuş. Bu yıllar sosyal medyanın mobil cihazlarda kullanıma başlamasına denk geliyor. 1996 sonrası doğan ve Z kuşağı olarak tanımlanan çocuklar, ortaokulda sosyal medya kullanan ilk nesil. Aynı zamanda risk almakta zorlanan; daha kaygılı, depresif, kırılgan bir nesil. Sosyal medya çocukların öz değer ve kimlik algısını değiştirmeye başladı; en basit örneği filtreli fotoğraflar. Hem çocuklar hem biz yetişkinler sosyal medyada hayatlarımızı “mükemmellik” algısı üzerine kuruyoruz. Sonra da bunu gerçekle bağdaştırmaya çalışıyoruz.
Hiçbir ebeveyn çocuğunun teknoloji tasarımcıları tarafından manipüle edilmesini, ödev yapmaz hale gelmesini, kendine gerçekçi olmayan güzellik hedefleri koymasını istemez. Ancak bilgisayar karşısındayken çocuğunuzun baktığı ekranın arkasında çocukları korumak ve eğitmek isteyen psikologların değil, hedefleri farklı olan binlerce mühendis ve yapay zekanın olduğunu; bu yapay zekanın çocukların ruh sağlığından siyasi söylemlerine kadar her şeyi kendi isteği doğrultusunda şekillendirdiğini unutmayın.
Belgeselde son olarak sektör çalışanları teknolojik cihazlar ve sosyal medya kullanımını kendi çocukları için yasakladığını ya da sınırlandırdığını ifade ediyor. Benim için belgeselde geçen şu cümle vurucu olmuştu: “Müşterilerine KULLANICI diyen sadece 2 sektör var; yasa dışı uyuşturucu ve yazılım sektörleri”. Hem kendiniz hem çocuklarınız için belgeseli izlemenizi tavsiye ederim.